วันมหาสงกรานต์ ปี 2565 ปีนี้ตรงกับวันพฤหัสบดีที่ 14 เมษายน ตามตำนานเล่าขานถึงนางสงกรานต์ประจำวัน คือ 'นางกิริณีเทวี' พยากรณ์เกณฑ์ธัญญาหารวิบัติ น้ำน้อย

กรมส่งเสริมวัฒนธรรมได้เผยแพร่ประกาศสงกรานต์ของฝ่ายโหรพราหมณ์ กองพระราชพิธี สำนักพระราชวัง ดังนี้ 

ปีขาล (ผีเสื้อผู้หญิง ธาตุไม้) จัตวาศก จุลศักราช 1384 ทางจันทรคติ เป็นปกติมาสวาร ทางสุริยคติ เป็นปกติสุรทิน

14 เมษายน วันมหาสงกรานต์ ทางจันทรคติตรงกับวันพฤหัสบดีขึ้น 13 ค่ำ เดือน 5 เวลา 9 นาฬิกา 45 นาที 46 วินาที  

นางสงกรานต์ 'กิริณีเทวี' ทรงพาหุรัดทัดดอกมณฑา อาภรณ์แก้วมรกต ภักษาหารถั่วงา (กินถั่วกินงา หมายถึง ราษฎรจะมีความสุข ข้าวปลาอุดมสมบูรณ์) พระหัตถ์ขวาทรงขอ พระหัตถ์ซ้ายทรงปืน เสด็จยืนมาเหนือหลังกุญชร (ช้าง) เป็นพาหนะ (หมายถึง พระอาทิตย์ยกสู่ราศีเมษ ในระหว่างเวลารุ่งเช้าจนถึงเที่ยง)

วันที่ 16 เมษายน เวลา 13 นาฬิกา 49 นาที 48 วินาที เปลี่ยนจุลศักราชใหม่เป็น 1384 ปีนี้ วันพุธ เป็นธงชัย, วันอังคาร เป็นอธิบดี, วันอังคาร เป็นอุบาทว์, วันพฤหัสบดี เป็นโลกาวินาศ

โดยปีนี้ วันอาทิตย์ เป็นอธิบดีฝน บันดาลให้ฝนตก 400 ห่า ตกในโลกมนุษย์ 40 ห่า ตกในมหาสมุทร 80 ห่า ตกในป่าหิมพานต์ 120 ห่า ตกในเขาจักรวาล 160 ห่า นาคให้น้ำ 4 ตัว เกณฑ์ธัญญาหาร ได้เศษ 2 ชื่อ วิบัติ ข้าวกล้าในภูมินาจะเกิดกิมิชาติ (ด้วงและแมลง) จะได้ผลกึ่งเสียกึ่ง เกณฑ์ธาราธิคุณ ตกราศีเตโช (ไฟ) น้ำน้อย

ตำนานนางสงกรานต์ ถือเป็นเรื่องที่คนโบราณเล่าสู่กันฟัง เพื่อให้รู้ว่าวันมหาสงกรานต์ เป็นวันที่พระอาทิตย์เคลื่อนสู่ราศีเมษ ที่คนสมัยก่อนถือเป็นวันปีใหม่นั้น ตรงกับวันเวลาใด โดยสมมุติผ่านนางสงกรานต์ทั้งเจ็ด เทียบกับแต่ละวันในสัปดาห์ เพื่อให้จดจำได้ง่าย

ทั้งนี้ พระยาอนุมานราชธนู (เสฐียรโกเศศ) นักปราชญ์ที่มีชื่อเสียงของไทย เคยเล่าไว้ว่า นางสงกรานต์ เป็นนางฟ้าบนสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา ซึ่งเป็นสวรรค์ชั้นต่ำสุดของเมืองฟ้า มีด้วยกัน 7 คน เป็นพี่น้องกันทั้งหมด ที่เรียกจำนวนว่ามี 7 คน ไม่เรียก 7 องค์ เพราะนางสงกรานต์เป็นนางฟ้าชั้นสามัญ ไม่ใช่เทวีหรือเทวดาผู้หญิงโดยตรง เป็นบาทบริจาริกา (แปลว่านางบำเรอแทบเท้าหรือสนม) ของพระอินทร์จอมเทวราช เป็นธิดาของท้าวกบิลพรหม โดยมีนาม ดอกไม้ เครื่องประดับ อาหาร อาวุธ และพาหนะประจำแต่ละนาง คือ

วันอาทิตย์ ชื่อ นางทุงษะ ดอกไม้ คือ ดอกทับทิม เครื่องประดับ ปัทมราค (พลอยสีแดง /ทับทิม) อาหาร อุทุมพร (มะเดื่อ) อาวุธมีจักรและสังข์ พาหนะคือครุฑ

วันจันทร์ ชื่อนางโคราคะ ดอกไม้ คือ ดอกปีบ เครื่องประดับ มุกดาหาร (ไข่มุก) อาหาร น้ำมัน อาวุธ คือ พระขรรค์และไม้เท้า พาหนะคือพยัคฆ์ (เสือ)

วันอังคาร ชื่อ นางรากษส (อ่านว่า ราก-สด) ดอกไม้ คือ ดอกบัวหลวง เครื่องประดับ คือ โมรา อาหาร คือ โลหิต อาวุธ คือ ตรีศูล ธนู พาหนะคือวราหะ (หมู)

วันพุธ ชื่อ นางมณฑา ดอกไม้ คือ ดอกจำปา เครื่องประดับ ไพฑูรย์ อาหาร นมเนย อาวุธ คือ ไม้เท้าและเหล็กแหลม พาหนะคือคัทรภะหรือคัสพะ (แพะหรือลา)

วันพฤหัสบดี ชื่อ นางกิริณี ดอกไม้ คือ ดอกมณฑา เครื่องประดับ คือ แก้วมรกต อาหาร คือ ถั่ว งา อาวุธ คือ ขอช้างและปืน พาหนะคือกุญชร(ช้าง)

วันศุกร์ ชื่อ นางกิมิทา ดอกไม้ คือ ดอกจงกลนี (บัวคล้ายบัวเข็ม) เครื่องประดับ บุษราคัม อาหาร คือ กล้วยน้ำ อาวุธ พระขรรค์และพิณ พาหนะคือมหิงส์ (ควาย)

วันเสาร์ ชื่อว่า นางมโหทร ดอกไม้ คือ ดอกสามหาว (ผักตบ) เครื่องประดับ นิลรัตน์ อาหาร คือ เนื้อทราย อาวุธ คือ จักรและตรีศูล พาหนะคือนกยูง

ขอบคุณข้อมูล : ฝ่ายโหรพราหมณ์ กองพระราชพิธี สำนักพระราชวัง

ในวาระดิถีขึ้นปีใหม่ไทยนี้ #ทีมข่าวออนไลน์ช่อง8 ขอให้ทุก ๆ ท่านพบแต่ความสุขกายสบายใจ เย็นทั่วหล้ามหาสงกรานต์ ปลอดโรคปลอดโควิดนะคะ